کلمه سناریو در لاتین اینگونه نگارش می شود scenario جالب است بدانید که سناریو معنی یکپارچه ای دارد ولی بسته به حوزه هایی که این کلمه در آن استفاده می شود ، معانی متفاوتی را تداعی می کند .

معنای سناریو درفرهنگ لغت ، ” طرح کلی وضعیت طبیعی و یا مورد انتظار حوادث” می باشد . در واقع سناریو ، چهره ی آینده درمحتوای الکترونیکی  است. پیش گویی نیست، هدف سناریو نویسی در محتوای الکترونیکی ، گسترش تفکر در مورد آینده و نگاشتن نکته هایی است که می‌تواند در روند پروژه مورد نظر ،راهنمای ما باشد

سناریو نویسی درمحتوای الکترونیکی به معنای ساده :

سناریو یعنی اینکه  وقتی میخواهم یک محتوای اموزشی درست کنم چگونه اطلاعات رو به مخاطب انتقال می دهم ، طی چند مرحله و با چه جزئیاتی ؟

برای نوشتن سناریو اول باید فکر کنید که آیا سناریویی که میخواهم بنویسم برای چه رده سنی خواهد بود و آیا این سناریو من درمحتوای الکترونیکی  تاثیر خود را خواهد داشت؟! اینجاست که بخش فیلترینگ فعال می شود.

پس اگر بخواهیم تعریفی از سناریونویسی ارائه دهیم چنین می گوییم:

«سناریونویسی درمحتوای الکترونیکی ابزاری است برای شبیه سازی و به تصویر کشیدن آینده و زمینه سازی برای مدیریت در شرایط فرضی پیش بینی شده»

و تعریف سناریو چنین خواهد شد:

«سناریو درمحتوای الکترونیکی سندی است که با استفاده از حدس عالمانه و شبیه سازی فراگیر، شرایطی فرضی از آینده را به شکل داستانی و تشریحی ترسیم نموده، و اقدامات و الزامات ضروری برای حضور موفق در آن شرایط احتمالی را مشخص نموده است»

در ابتدا تکنیک های سناریو درمحتوای الکترونیکی برای مشخص کردن خط مشی های کسب و کار جدید (سناریو به عنوان ابزار برنامه ریزی کسب و کار) استفاده می شدند. اخیرا، سناریوها برای مشخص کردن تعامل بین کاربر و محصول استفاده می شوند. این سناریوها، سناریوهای استفاده نام دارند که متدهای مختلفی برای توسعه ی آنها وجود دارد. خلق یک سناریوی کاربرد، ابزاری موثر در تحلیل و توسعه تعامل بین کاربر و محصول است. سناریوهای استفاده در مشخص کردن کارهایی که کاربر هنگام استفاده از رابط یا اینترفیس به انجام می رساند بسیار حائز اهمیت هستند. همچنین در طراحی محصول سناریوهای استفاده، در تحلیل و توسعه محتوای الکترونیکی و کاربرد یا استفاده محصول نقش مهمی دارند

چگونه یک سناریو برای محتوای الکترونیکی بنویسیم

1-تمرکز برروی نتیجه مورد نظر



شما انتظار دارید در پایان دوره آموزش محتوای الکترونیکی  فراگیر شما چه چیزی یاد بگیرد؟چگونه می خواهید این انتظار را برآورده کنید؟
۲- بهره برداری از انگیزه یادگیرنده

در اکثر آموزش های الکترونیکی به محتوای آموزشی در مقایسه بانحوه ی انتقال این اطلاعات به فراگیر اهمیت بیشتری داده شدهاست.


نکته مهم : به همان اندازه که به اطلاعات و محتوای آموزشی بها می دهید به انگیره فراگیر هم توجه نشان دهید.

آنچه شما باید برای انتقال محتوای آموزشی باید کشف کنید این است که : چگونه انگیزه فراگیر را برای اتصال و ارتباط صحیح با محتوای آموزشی تحریک کنید. و حالا باید این سوالات را هم بتوانید پاسخ دهید:

چه فایده ای برا فراگیر دارد؟چرا فراگیر شما به این آموزش ها نیاز دارد؟چه اطلاعاتی را فراگیر به دست می آورد؟چه چیزی را فراگیر از دست می دهد اگر این آموزش ها را دریافت نکند؟



۳- هماهنگی بین آموزش محتوای الکترونیکی  و ارزیابی
آیا یادگیرنده گان محتوای الکترونیکی قادر به حل تمرین با اطلاعاتی که شما به آنها دادید هستند؟
محتوای آموزشی الکترونیکی  سنگین
محتوای آموزشی الکترونیکی سبک
محتوای آموزشی الکترونیکی معنادار
ارزیابی بسیار ساده
ارزیابی بسیار سنگین
ارزیابی واقعی

۴- قدرت کشف اطلاعات توسط فراگیر

در فرآیند آموزش الکترونیکی شما باید مثل یک فیزیوتراپ عمل کنید و روش های مناسب برای اطلاعات را در اختیار فراگیر قراردهید. اجازه بدهید فراگیران توانای ها خود را به چالش بکشند.
آموزش های محتوای الکترونیکی را نباید به صورت مستقیم و با جزئیات کامل به فراگیر منتقل کنید فقط آنها را به استخر آموزش ها پرتاب کنید و سپس اجازه دهید آنها شنا را در حضور حمایت های شما تجربه کنند و یاد بگیرند.

۵- محتوای آموزشی ساده
درنوشتن سناریوی آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی از طراحی دوره های آموزشی بیش از حد پیچیده اجتناب کنید. فراگیر خود را در حصار مطالب سنگین و مبهم قرار ندهید. سعی کنید تا حد ممکن محتوای آموزشی طراحی شده ساده و دسترسی به بخش های مختلف آن راحت باشد.

۶-در سناریو نویسی آموزش و حتی تولید محتوای الکترونیکی با فراگیرانی که قرار است برای آنها محتوای آموزشی بسازید حتما آشنا باشید چون آنها باید این چالش را پشت سر بگذارند. قبل از طراحی یک محتوای الکترونیکی از گروهی از آنها بخواهید به این سوالات جواب دهند:

چه انتظاری از یک محتوای الکترونیکی دارند؟

چه زمانی از محتوای الکترونیکی استفاده میکنند؟

چه مکانی از محتوای الکترونیکی استفاده میکنند؟

چگونه از از محتوای الکترونیکی استفاده میکنند؟

مطمئن باشید فراگیران ایده های جالبی به شما برای نوشتن سناریوی اموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی حرفه ای به شما  می دهند


۷- سناریونویسی  آموزشی برای تولید محتوای الکترونیکی آموزشی دقیق و واقعی

محتوای الکترونیکی آموزشی که تهیه کرده اید باید دقیق و کاملا قابلیت انتقال داشته باشد.با اطلاعات گیج کننده و غیر واقعی به جنگ فراگیران نروید.در طراحی محتوای الکترونیکی آموزشی اختلافات قومی و یا فرهنگی فراگیران را در نظر بگیرید.از فراگیران انتظارات غیر واقعی نداشته باشید.دنبال یادگیری واقعی باشید هرچند اندک باشد.

 ارزیابی سناریو ها درمحتوای الکترونیکی : آیا سناریوها درمحتوای الکترونیکی  با هدف سازگاری دارند؟ آیا آنها از درون با هم سازگارند؟ آیا آنها مربوط به طرح اصلی هستند و یا به آن شبیهند؟

یکی از بهترین روش‌های نوین برای بالا بردن بازده آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی :

یکی از بهترین روش‌های نوین برای بالا بردن بازده آموزش مجازی و تولید محتوای الکترونیکی ، استفاده از نرم‌افزارهای چندرسانه‌ای (Multimedia) در رابطه با موضوع آموزشی مورد نظر است. البته در تمام موضوعات آموزشی نرم‌افزارهای استاندارد با محتوای آموزشی مطلوب وجود ندارد پس بهترین کار در این زمینه تولید این محتوای آموزشی به صورت چندرسانه‌ای توسط خود فرد است.در این سلسله مطالب می‌کوشیم تا شما را با روند طراحی و تولید یک نرم‌افزار آموزشی چندرسانه‌ای آشنا کنیم و امیدواریم بتوانیم در رسیدن به این هدف موفق باشیم.

نرم افزار تولید محتوای الکترونیکی

نرم‌افزار تولید محتوای الکترونیکی  نرم‌افزاری کاربردی است که تحت وب یا روی سی‌دی به منظور رسیدن به یک هدف آموزشی طراحی و تولید می‌شود و در اصطلاح نام محتوای الکترونیکی چندرسانه‌ای به آن اطلاق می‌گردد. این امر به دلیل استفاده از رسانه‌های گوناگون مانند فیلم، عکس، صوت و متن در تولید این نوع نرم‌افزارهاست.

1- استفاده از تصاویر ثابت یا متحرک یا فیلم به‌جای نوشته

2- استفاده از صوت و موسیقی همراه آموزش

3- استفاده از وسایل تفریحی و بازی‌های مختلف جهت جلوگیری از بروز خستگی

4- تحریک حافظه تصویری افراد و افزایش بازده آموزشی

5- یادگیری سریع‌تر، موثرتر و پایدارتر

6- انجام و نمایش کارهایی که در حالت عادی امکان انجام آنها وجود ندارد

7- صرفه‌جویی در هزینه آموزشی با ایجاد کارگاه یا آزمایشگاه‌های مجازی

8- صرفه‌جویی در زمان کاربران با اضافه کردن امکان جستجو در نرم‌افزار.

مراحل طراحی و تهیه نرم‌افزارهای تولید محتوای الکترونیکی

1- تعیین هدف

2- نوشتن سناریوی نرم‌افزار درمحتوای الکترونیکی

3- انتخاب نرم‌افزار مادر مناسب

4- تهیه اطلاعات خام شامل (متن، فیلم، عکس و ‌صوت) با توجه به محتوای مورد نظر و نرم‌افزار مادر انتخاب شده

5- تولید نرم‌افزار با توجه به سناریو محتوای الکترونیکی و اطلاعات خام موجود

6- ایجاد خروجی مناسب با توجه به روش انتشار به صورت CD یا تحت وب.

تعریف هدف

در تعیین هدف پروژه هدف از تولید نرم‌افزار، نوع نرم‌افزار (خودآموز، کمک معلم یا محیط شبیه‌سازی شده) و نوع کاربری و مکان اجرای نرم‌افزار(کامپیوتر، وب، موبایل و...) باید مشخص گردد سپس صفحه‌بندی پروژه و تعیین صفحات اصلی و فرعی و سرفصل‌های مطالب آماده گردد و بعد با توجه به‌نوع خروجی مورد نظر و مکان و نحوه ارائه آن، نرم‌افزار اصلی تولیدکننده نرم‌افزار آموزشی، مانند Flash، Director، MMB و Powerpoint را انتخاب شود و در نهایت تعیین مطالب هر صفحه و محتویات صوتی و تصویری آن با توجه به نوع ورودی نرم افزار اصلی (مادر) انجام خواهد گرفت.

 نوشتن سناریو درمحتوای الکترونیکی

هدف از نوشتن سناریو روی کاغذ آوردن تمام مطالب، سرفصل‌ها و قسمت‌های مختلف نرم‌افزار با جزئیات کامل و گروه‌بندی مطالب و پیش‌بینی بخش‌های مختلف جهت ارائه بهتر مطالب به کاربر و در واقع تهیه طرح درس آموزشی است. در این بخش باید بار آموزشی نرم‌افزار کاملا مطابق با محتوای آموزشی مورد نظر تنظیم گردد تا کاربر در استفاده از نرم افزار دچار سردرگمی نشود.

از مواردی که باید در طراحی سناریو برنامه مد نظر گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- ارائه مطالب به‌گونه‌ای باشد که در کاربر انگیزه‌های لازم را ایجاد کند.

2- مطالب به صورت صریح و شفاف بیان شده و از حاشیه روی پرهیز گردد.

3- مطالب به‌گونه‌ای تنظیم شود که در کاربر این حس ایجاد گردد که کلیه مطالب مورد نیاز آموزشی در برنامه پوشش داده شده است.

4- تا حد امکان مراحل تدریس به صورت تعاملی تنظیم گردیده و با طرح سوالات مناسب و الزام کاربر به پاسخ صحیح به این سوالات در جریان آموزش، باعث ایجاد همکاری و تعامل کاربر با برنامه گردد.

5- ارائه مطالب به صورت منظم و با در نظر گرفتن پیش‌نیاز هر مطلب انجام گیرد.

رعایت مراحل و نکات زیر برای تدوین یک سناریوی خوب لازم و ضروری است:

1- موضوع یا عنوان: موضوع باید به صورت کاملا دقیق بیان گردیده و از بیان آن به صورت کلی پرهیز شود.

2- تعیین و نگارش عناوین فرعی یا رئوس مطالب: پس از تعیین و نوشتن موضوع اصلی، عناوین فرعی موضوع اصلی مشخص شوند و در ترتیب و توالی مناسب عناوین فرعی همواره باید دقت شود، زیرا این عناوین فرعی به عنوان اهداف فرعی آموزش خواهند بود.

3- نوشتن هدف کلی: نوشتن هدف کلی هر بخش، همانند هدف کلی یک دوره آموزشی است، اما در قالب یک موضوع محدود، رسیدن به مجموع هدف‌‌های کلی بخش‌ها باید موجب تحقیق اهداف کلی دوره شوند. به‌عبارت دیگر اهداف کلی هر بخش، عناصر یا مراحل رسیدن به اهداف کلی دوره را مشخص می‌کنند. در نوشتن هدف کلی هر بخش نیز معمولا از افعال کلی استفاده می‌شود. ذکر شرایط و معیار در این نوع از اهداف ضرورتی ندارد.

اولین و بزرگترین اشتباه برای ارائه آموزش الکترونیکی و تولید محتوای الکترونیکی نداشتن سناریوست.

سناریو نویسی قلب سیستم آموزش الکترونیکی می باشد.

لطفا هر سوالی در ارتباط با این آموزش دارید از طریق فرم زیر مطرح کنید .

مولف :مریم اسماعیلی