مزیت های آموزش مجازی نسبت به آموزش حضوری

امروزه با پیشرفت روز افزون تکنولوژی و دسترسی حداکثر جامعه به تجهیزات رایانه ای شاهد گسترش مقوله ای به نام آموزش مجازی  یا آموزش الکترونیکی و تولید محتوای الکترونیکی هستیم. آموزش مجازی که مجموعه وسیعی از نرم افزارهای کاربردی و روشهای آموزشی شامل آموزش مبتنی بر رایانه، کلاسهای درس مجازی ، آموزش مبتنی بر وب وغیره است، نقطه عطف همگرایی آموزش و اینترنت شناخته می شود.به مرور زمان آموزش مجازی با هدف ارتقای دانش و مهارتهای نیروی انسانی با به‌کارگیری برنامه‌ای به روز و مقرون به صرفه جایگاه خود را بین جویندگان دانش پیدا کرد. وجود مسائلی مانند هزینه کلاس های حضوری, هزینه رفت و آمد, وجود ترافیک و آلودگی و بسیاری از مشکلات معمول سبب افزایش محبوبیت آموزش های مجازی و گسترش این نوع آموزش شده است.

آموزش مجازی که ترجمه واژه Virtual Learnin است گاه با نام آموزش الکترونیکی E-Learning نیز شناخته می شود و به معنی آموزشی است که در آن بخش اصلی آموزش به صورت مجازی و با استفاده از رایانه صورت می پذیرد و استاد و دانشجو به صورت فیزیکی با هم ارتباط ندارند و محتوای آموزشی با استفاده از روش های الکترونیکی و با تولید محتوای الکترونیکی به دانشجو منتقل میشود به همین دلیل این آموزش ها تنها محدود به صفحات وب نیستند و با ارائه مباحث و دروس به شکل مجموعه تصاویر و یا ویدئو های آموزشی, فایل های صوتی, ارتباط با استاد بصورت آنلاین و معرفی برخی از صفحات وب مربوط به بحث, تنوع بیشتری به محیط یادگیری می دهند و فرد اشتیاق بیشتری برای ادامه یادگیری خواهد داشت. همچنین آموزش مجازی به دلیل تمرکز بالاتر بر روی مباحث مورد نظر, بازدهی بیشتری نسبت به کلاس های حضوری دارد.

مقایسه آموزش مجازی و دوره های حضوری

هر دو روش آموزش، یعنی آموزش مجازی و حضوری دارای مزایا و معایب ویژه خود هستند. بنابر این پیش از انتخاب یک روش آموزش توجه به این مزایا و معایب کمک شایانی به انتخاب بهتر ما خواهد کرد.

در ادامه به مقایسه این روش ها با توجه به چهار معیار اصلی خواهیم پرداخت.

مقایسه در انعطاف پذیری

یکی از عناصر کلیدی در انتخاب روش مناسب آموزش مقدار زمانی است که شما در هر روز برای اختصاص دادن به یادگیری دارید. آیا می خواهید و می توانید در زمان معین و طی برنامه ای مشخص در کلاس حضور پیدا کنید و یا نیاز به انعطاف بیشتری در برنامه روزانه خود دارید ؟

آموزش مجازی :

یکی از مزایای اصلی آموزش مجازی انعطاف پذیری آن در زمان و مکان است. دوره های آنلاین این امکان را به شما می دهند تا ساعت شرکت در کلاس را با توجه به برنامه روزانه خود، خودتان انتخاب کنید و برای مراجعه به کلاس محدودیت مکانی ندارید و هر کجا که باشید می توانید از محتوای دوره ها استفاده کنید. این دوره ها بهترین گزینه برای افرادی هستند که معذوریت زمانی دارند.

اکثر دوره های آنلاین با فرمتی هفتگی ارائه می شوند که در آن با ورود به سیستم، مطالعه جزوات از پیش تهیه شده، مشاهده فیلم های از پیش تهیه شده، شرکت در تمرین ها و انجام تکالیف و مشارکت در بحث ها و گفتگو های دوره می توانید آموزش خود را تکمیل کنید. اما در این دوره ها فرقی ندارد که چه زمانی از هفته را به یادگیری اختصاص می دهید و یا نیازی به حضور در مکان معینی جهت یادگیری ندارید و این انعطاف پذیری باعث خواهد شد تا بتوانید وقت مورد نیاز برای کار و یا در کنار خانواده بودن را بهتر مدیریت کنید.

کلاس های حضوری :

این کلاس ها بهترین گزینه برای افرادی هستند که آزادی زمانی بیشتری دارند. حضور در کنارهم کلاسی ها در محیط کلاس و یا زمان های استراحت بین کلاس ها تجربیات جذابی هستند که در دوره های آنلاین در دسترس نیست هر چند که ارتباط به صورت مجازی در آن دوره ها نیز امکان پذیر است اما هیچگاه ارتباطات مجازی جایگزین ارتباطات رو در رو نخواهند شد.

مقایسه در نظم و انضباط و انگیزه

یکی دیگر از عناصر کلیدی در انتخاب روش آموزش مفید «انضباط و انگیزه» است. برای موفقیت در هر دو روش کلاس های حضوری و دوره های آنلاین  نیاز به پیگیری منظم و انگیزه خواهید داشت. اما ساختار دوره های آنلاین و عدم تعهد شما به بازه زمانی مشخص در این دوره ها می تواند تا حد زیادی سبب عدم پیگیری منظم و یا بی انگیزگی شما به ادامه دادن دوره شود.

آموزش مجازی :

انعطاف پذیری بالای آموزش مجازی ممکن است باعث پشت گوش اندازی و یا بی انگیزه شدن شما شود. برای انتخاب این نوع از آموزش باید خود انگیزشی بالایی داشته باشید و برای شرکت منظم در دوره های آموزشی برنامه ریزی صحیحی انجام دهید و خود را به اجرای آن متعهد کنید. در غیر این صورت دوره آموزشی خود را فراموش خواهید کرد.

در نظر گرفتن بازه زمانی مشخص در طول هفته و قرارگرفتن در محیطی که کم ترین عوامل بر هم زننده تمرکز در آن وجود داشته باشد به نظم و انگیزه بیشتر شما برای ادامه دادن و موفقیت در دوره های آموزش مجازی، کمک خواهد کرد.

کلاس حضوری :

وقتی درباره انگیزه و نظم سخن به میان آید به اعتقاد بسیاری برتری با کلاس های حضوری است. داشتن تعهد زمانی مشخص در هفته و وجود ارتباط رو در رو با هم کلاسی ها و استاد در افزایش نظم و انگیزه شما حتما موثر خواهد بود. وقتی بدانید که تنها فرصت یادگیری شما همان ساعات حضور در کلاس است  انگیزه بسیار بیشتری خواهید داشت.

مقایسه در تعاملات اجتماعی

دیگر عنصر کلیدی تعاملات اجتماعی است. هر فردی در طول زندگی خود تلاش خواهد کرد تا با سایر افراد جامعه تعامل برقرار کرده و شبکه ارتباطات خود را وسعت ببخشد. در بهترین روش آموزش از نگاه تعاملات کار پیچیده تری دارید. چرا که در هر دو روش شما میتوانید با هم کلاسی ها و اساتید خود در ارتباط باشید ولی نوع ارتباط در این دو روش متفاوت است.

آموزش مجازی :

در نسل نوین آموزش مجازی (MOOCs) مشکل عدم وجود تعامل بین همکلاسی ها و مدرس تا حدود زیادی برطرف شده و در طراحی این کلاس های مجازی  تلاش شده تا سطح قابل قبولی از تعامل در طول دوره آموزشی ایجاد گردد. اما تعامل ایجاد شده نیز از جنس ارتباطات مجازی می باشد. تعامل افراد در یک فروم، شبکه های اجتماعی یا نهایتا ویدئو کنفرانس و گفتگوهای متنی نهایت امکانات تعامل در آموزش های مجازی است.

آموزش مجازی بهترین انتخاب برای افرادی است که از ارتباط در فضای مجازی لذت می برند.

کلاس حضوری :

کلاس حضوری اما بهترین گزینه برای افرادی است که رشد خود را در گرو ارتباطات و تعاملات رو در رو می بینند. همچنین برخی از افراد خیلی با ارتباطات مجازی راحت نیستند و فعالیت های گروهی را به پیشرفت انفرادی ترجیح میدهند. در مجموع کلاس های حضوری بستر مناسب تری برای گسترش شبکه ارتباطات شما ایجاد خواهند کرد.

مقایسه در هزینه

یکی دیگر از عناصر کلیدی در انتخاب بهترین روش آموزش موضوع هزینه است. بدون توضیحات اضافی به مقایسه آموزش مجازی و کلاس حضوری خواهیم پرداخت.

آموزش مجازی :

بهترین انتخاب برای افرادی است که تمایل به پرداخت هزینه بالا جهت آموزش ندارند. چرا که در دوره های مجازی محدودیتی در تعداد شرکت کنندگان وجود نداشته و هر محتوای آموزشی میتواند بارها و بارها مورد استفاده قرار گیرد. از این رو هزینه تشکلیل دوره سرشکن شده و دوره های آموزش مجازی معمولا ارزان تر از کلاس های حضوری هستند.

کلاس های حضوری:

برای تشکیل کلاس های حضوری نیاز به مکان فیزیکی، حضور استاد و تجهیزات کلاس درس وجود دارد. جمع آوری این ملزومات هزینه قابل توجهی را به برگزار کنندگان کلاس ها تحمیل خواهد کرد. از طرف دیگر محدودیت در تعداد ثبت نامی های هر دوره باعث می شود تا شهریه ثبت نام در کلاس های حضوری معمولا بیشتر از دوره های مجازی باشند.

مناسب برای نسل جدید

یکی از مزایای آموزش مجازی که کمتر به آن پرداخته شده است، این است که چگونه  آموزش الکترونیکی می تواند مناسب برای نیروی کار جدید باشد. امروزه ، کارمندان تنها برای پول کار نمی‌کنند، بلکه در کنار آن نیاز دارند که شخصیت و دانش خود را ارتقاء دهند. با آموزش حضوری، افراد تنها  می توانند در تعداد محدودی از برنامه‌های آموزشی که در یک دوره معین سه ماهه وجود دارد شرکت کند. اما با آموزش مجازی، مطالب آموزشی همواره در دسترس کارکنان است و آنها هیچ محدودیتی در فراگیری ندارند. همچنین این امر امکان دستیابی بهتری به موضوعاتی که کارکنان به آنها علاقه‌مند هستند را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. به‌علاوه  آنکه آن‌ها می‌توانند از موضوعاتی که لزوما نفعی برای حرفه آن‌ها ندارد، اجتناب کنند. و این امر نه تنها به نفع فراگیر است، بلکه دارایی ارزشمندی هم برای نیروی انسانی و هم برای سازمان فراهم می‌کند و این اطمینان حاصل شود که درکارکنان حرفه ای و متخصص در فعالیت برای سازمان هستند. سازمان هایی که امکان دسترسی به موضوعات ارزشمند را برای کارکنان خود فراهم می‌کنند، وفاداری و حس تعهد بیشتری را برای کارکنان در محل کار فراهم می کنند، و محیط کار نیز برای مدیران و کارکنان تبدیل به یک محیط لذت بخش و پویا می شود.

در عصر حاضر که تکنولوژی ها به بهبود زندگی افراد کمک کرده اند و تمام جنبه های زندگی انسان را تحت تاثیر قرار داده اند, پیشرفت روش های آموزشی برای ارتقای کیفیت مطالب ارائه شده به مخاطبین یک امر ضروری است.