هدف ما ازنوشتن در تولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی پیام رسانی است و این امر زمانی ممکن می شود که پیام روشن و مؤثر باشد . پس باید پیش از نوشتن ، یعنی درمرحله گرد آوری و تنظیم مواد بدانیم :
◆در تدوین محتوای الکترونیکی چه می نویسیم ؟
دراین مرحله باید موضوع را چارچوب مشخصی در محتوای الکترونیکی وآموزش مجازی قرار دهیم . منظور خود را ابتدا در ذهن با واژه های کلیدی مثل : چرا ، چگونه ، چه ، که ، کی ، کجا مشخص کرده و به گونه ای مناسب با درنظر گرفتن مخاطب خود درمتن به آنها پاسخ دهیم .
◆ در تدوین تولید محتوای الکترونیکی چرا می نویسیم ؟
معمولا مقصود از نگارش یک نوشته یا اثبات دعوی و یا توصیف تجربه مثل گذراندن تعطیلات ، نویسنده به بیان دلایل انتخاب محل خاص یا انتخاب نوع تفریح و یا شیوه گذراندن تعطیلات خود بپردازد.
شیوه آغاز کردن و پروراندن مطالب درتولید محتوای الکترونیکی وآموزش مجازی ، نوع شواهد ، نحوه تنظیم مطالب ، شیوه نتیجه گیری و حتی زبا نوشته می تواند تحت تأثیر منظور نویسنده به شکل رسمی ، علمی ، سرگرم کننده ، منطقی ، خبری و ...در آید .
◆درتدوین محتوای الکترونیکی برای که می نویسیم ؟
از دیدگاه سنتی هر نوشته ای مخاطبی دارد . مخاطب گاهی یک نفر است (نامه دوستانه) گاه چند نفر (گزارش ) ، گاه گروه یا جمعیتی خاص (رساله ، سخنرانی علمی ) ، گاه انبوهی از مردم (رمان ، نمایش نامه ) گاهی یک نسل (اعلامیه حقو ق بشر ) اگر مخاطب گروهی نامتجانس باشد نویسنده ناگزیر است که نیازها و توقعات افراد را حدس بزند و به نوعی بنویسد که هم جوابگو باشد و هم زیاده گویی نکند و از به کاربردن الفاظ و واژگان خاص اجتناب کند و جز برای گروه متخصصان زبان حرفه ای به کار نبرد .
◆درچه شرایطی می نویسیم ؟
نویسنده اثر خود را با محدودیت هایی در زمینه مهلت نگارش ، حجم و محیط ایجاد اثر می نویسد . گاه این فرصت بسیار کوتاه است و گاه محدود و گاه نامحدود یعنی سال های سال (نوشتن رمان ) . حجم نوشته درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی نیز بسته به نوع وموضوع آن حد نصابی دارد . برای نمونه در ازای نمایشنامه باید تااندازه ای باشد که ظرف چند ساعت برروی صحنه اجرا شود یا گزارش خبری نباید از یک یا دوصحفه روزنامه بیشتر شود ولی مثنوی ممکن است هفتاد من کاغذ شود . محیط ایجاد اثر نیز نویسنده را محدود می کند .
چه از نظر دسترسی به منابع و چه شرایط سیاسی و فضای نشر و جو حاکم بر آن و چه وجود جو دوستانه و یا حضور جاسوسان و یا افراد ناشناس .
روش های پرورش مطلب در تولید محتوای الکترونیکی
✔تعریف :
دربسیاری از علوم و فنون و معارف بشری ، مطلب از تعریف اغاز می شود و درقالب توضیح و تشریح اجزای تعریف و استنتاج خواص و احکام مربوط به آن مطلب درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی پرورش می یابد. در بسیاری از موارد نیز ، تعریف مقدمه و اساس تحلیل به شمار می رود .
✔توصیف :
نحوه توصیف به مقصود نویسنده بستگی دارد ، به اینکه می خواهد چه جلوه و یا جنبه ای از صفات موصوف را برای مخاطب برجسته سازد. جلوه های ظاهری شخص یا مطلب را درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی و یا جلوه های باطنی و یاهردو را درتوصیف یافتن صفت و فعل مناسب بسیار حساس است می گویند:«صفت»همچون آذرخشی خیره کننده سراپای موصوف را نورباران میکندو فعل محور کلام است و به آن جان می بخشد.
✔مقایسه :
یکی از رایج ترین شیوه های پرورش مطلب است . در مقایسه وجوه تشابه و تفاوت امور یا مطالب مورد نظرمعلوم میگردد.معمولا مقایسه میان دو امری صورت می گیرد که بتواند دردستگاه واحدی قرارگیرند مانند انسان و درخت به اعتبار جوانی /بهار و پیری /خزان .اعتبار مقایسه همواره باید معین باشد وغرض از آن مشخص و به چشم دیدن دیگر و خوردن و چشیدن دیگر .....
بررسی علل و نتایج در تدوین محتوای الکترونیکی :
در مطالعه علت رویداد باید به شرایط و حوادثی پرداخت که درهمان زمان یا قبل از وقوع آن منجر به بروز آن رویداد شده است . در نشان دادن پیامدها رابطه منطقی علت و معلولی را باید درنظر گرفت زیرا به دلیل تقدم و تأخر یا تقارن دو رویداد نمیتوان یکی را نتیجه و محصول دیگری دانست . درعولم انسانی چون امکان ایجاد شرایط وقوع حادثه عینا وجودندارد تنها می توان معنا و نقش و شأن رویداد را روشن ساخت .
◆استدلال و اقناع :
درنوشته های استدلالی و اقناعی وجود رابطه عاطفی و یا رابطه عقلانی و گاه امتزاج این دو بین نویسنده و مخاطب باعث پذیرش یا عدم پذیرش استدلال می شود . هدف نوشته یا مجاب ساختن مخاطب و قانع کردن او و به کرسی نشاندن دعواست و یا ترغیب و تحریک مخاطب به انجام کاری مدنظر است .
◆سایر راه ها :
آوردن تمثیل و حکایات ، افزودن لطیفه و شعر ، شاهد آوردن از منابع و اشخاص مورد قبول و احترام جامعه (سخن بزرگان و احادیث ) طبقه بندی و بخش بندی مطالب ، استفاده از گفتگو به صورت سئوال و جواب .
انواع زبان درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی :
زبان را به اعتبار شیوه بیان مقصود به علمی ، عام ، ادبی و شاید بازمیتوان تقسیم کرد .
✔زبان علمی :زبانی است که صرفا برای انتقال مستقیم مفاهیم دقیق علمی به کار می رود .
✔زبان عام :زبانی است که برای مقاصد ارتباطی روزمره از آن استفاده می شود ومحاوره و مکالمه ، مکاتبه اداری و، نگارش مدارک و اسناد حقوقی و نظایر آنها را دربرمی گیرد.
✔زبان ادبی :زبانی است که به آفرینش آثار ادبی اختصاص دارد و علاوه بر نقش پیام رسانی دارای نقش های بیان عاطفی و زیبایی آفرینی است .
✔زبان باز : زبانی است که پابه پای پیشرفت ، دگرگونی و علوم ، تکنولوژی و درکل ، شکل زندگی مدرن که پیوسته درحال دگرگونیست ، گسترش یابد . اینترنت به عنوان رسانه ی آسان یاب و همه گیر می تواند در داد وستد زبانی و پراکنش سریع یافته های زبانی تازه ورفع مشکلات زبانی باعث پذیرفتن آفرینش معناها و مفهوم های تازه یا گنجاندن آ« ها چه از راه وام گیری چه زایش واژگانی شود» .
ویژگیهای عمده زبان نگارش درتولید محتوای الکترونیکی :
◆صداقت و صمیمیت :
نوشته باید چنان باشد که خواننده احساس کند نویسنده به آنچه می نویسد معتقد است . اگر نویسنده ای اندیشه ای را ازکسی وام میگیرد باید ابتدا آن را ازآن خود سازد و سپس آن را بازگو کند تا عاریتی به نظر نرسد .
◆ساده نویسی :
برای القاء صمیمت و صداقت ، بیان هرچه ساده تور و از تکلف دورتر باشد بهتر است . درست است که هرچه زبان نگارش به زبان گفتار نزدیک شود روح و تحرک بیشتر ی می یابد ، ولیکن باید دقت کنید تا که دردام زبان گفتاری نیافتید.
در زبان گفتار ، عناصری چون تکیه ،آهنگ ، لحن و ایماء اشاره و امکان طرح پرسش و رفع ابهام در قالب ارتباطی غیابی ، مبهم ، غیرشخصی و مبتنی برحدس و گمان دارد . نمیداند واقعا مخاطبش کیست و یااز چه سطح فرهنگی و معلوماتی قرارداد . نویسنده از قوه درک و سابقه ذهنی خواننده اش بی خبر است . ازذوق و مشرب و میزان پذیرش مخاطب اطلاعی ندارد .
◆کلام پرتکلف :
کلامی پرشاخ و برگ و پرمدعا و فضل فروشانه که درست نقطه مقابل ساده نویسی درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی است و گاهی از ضرورت موقعیت ناشی میشود .
◆سلاست و عمق :
روان نویسی یا سلاست با ساده نویسی درتولید محتوای الکترونیکی وآموزش مجازی پیوند نزدیکی دارد .نوشته روان آسان خوانده می شود و خواننده را به تأمل وا میدارد .
◆حشو :
استفاده از واژه های زائد و بی نقش برای شاخ و برگ دادن به کلام با افزودن تعبیرات مترادف و استفاده نکردن از قواعد حذف . یکی دیگر از مصادیق حشو استفاده از تکیه کلام است .(جانم برایت بگوید)
◆ایجاز :
استفاده ازحدالق کلمات در ارائه معنا و بیان مقصود گوینده و نویسنده است . درزبان فارسی ایجاز را حسن کلام دانسته اند .
◆اطناب :
به معنی دراز نویسی است درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی و گاه برای تاکید ، روشنگردی ، شرح وبسط مطالب ووصف و فضاسازی ناچار به استفاده ازاین ویژگی هستیم .
◆تنوع و تحرک :
تنوع درنگارش با به کاربردن سبک ها و صنایع مختلف نوشتاری حاصل می شود . سبک هایی چون سبک روایی ، توصیفی ، استدلالی ، توضیحی ، تمثیلی ، مکالمه نویسی ، بکار بردن صنعت ایجاز و یا اطناب ، طنز و هزل ، شیوه های تحرک بخشی با استفاده از فعل های متعدد و متنوع .
◆انتخاب واژه مناسب :
میزان درک وفهم و فرهنگ مخاطب ، ادای معنی دقیق ، چه زبان علمی باشد و چه ادبی نیازمند استفاده از واژگانی مناسب است . زبان علمی خواستار دقت در تعبیرمعانی مورد اشاره است و گزنیش واژگان درنوشته های ادبی و همینطور درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی به دلیل بار عاطفی و زیبایی آفرینی بسیار اهمیت می یابد.
مراحل نگارش درتولید محتوای الکترونیکی :
با معلوم شدن موضوع ، مقصود ، مخاطب و موقعیت نویسنده ، بحث مربوط به مراحل نگارش یعنی طرح نگارش درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی مطرح می شود . دقت و اندیشه درباره موضوع باعث می شود که طرح نوشته درذهنمان پدید آیدو شکل گیرد. نویسنده ابتدا سیاهه آزمایشی یا پیش نویس مطالب را می نویسد .
دراین سیاهه ، نکات مهم و خطوط اصلی موضوع را به طور مشخص و جداگانه یادداشت می کند وسپش با مرور بخش ها ، عناوین و اجزاء و ارتباط آنها با هم ، مطالب مشابه را درهم ادغام و نکات تکراری راحذف کرده و با تنظیم خلاصه مطالب ، نوشته اش را مرتب می کند و پس از خواندن این پیش نویس و ویرایش دقیق آن از حیث محتوا و از نظر انشائی و دستوری و نقطه گذاری ، سیاهه نهایی یا پاکنویس مطلب راروشن و خوانا می نویسد . آخرین مرحله خواندن پاکنویس و اصلاح دقیق آن است . بخشی از اینکار در شیوه های آموزش و نگارش محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی عملا امکان پذیر نیست .
طرح رئوس کلی نگارش درتولید محتوای الکترونیکی :
◆پیش نوشتن :
پیش نوشتن درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی شامل : یافتن موضوع ، انتخاب عنوان ، جمع آوری جزئیات ، نوشتن عبارت های کانونی ، نوشتن جملات موضوعی ، طرح رئوس کلی نگارش .
◆یافتن موضوع :
چنانچه از قبل موضوعی ندارید، برای یافتن موضوع مناسب ، می توانید از «فهرست اصول زندگی » موضوع مناسبی را انتخاب نمایید.
موضوعی را انتخاب کنید که با تکلیف شما درتولید محتوای الکترونیکی ارتباط دارد . به عناوین مشخصی در ارتباط با هر موضوع بیندیشید. برفرض تصمیم می گیرید از بحث علم موضوع آب وهوا راانتخاب کنید. قدم بعدی انتخاب عنوان مناسب است .
◆انتخاب عنوان :
روش خوشه ای یکی از روش های مناسب برای انتخاب یک عنوان مشخص از یک موضوع کلی درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی است .
◆جمع آوری جزئیات :
حال دیگر باید دنبال جمع آوری جزئیات بروید . درهرنوع نوشته ای شیوه خاصی برای ارائه اطلاعات مورد نظراست .
درشیوه روائی خط سیرزمان وقوع اتفاقات ؛ درمقالات توضیحی و مجابی یافتن پاسخ این سه چه :
چه چیزهایی را میدانم ، چه چیزهایی را نمیدانم و برایم شگفت انگیزند و به چه چیزهایی پی بردم که درواقع چه آخر پاسخ های سوالات مربوط به چه دوم است ؛ ودرمقالات تحقیقی تعیین چهارچوب طرح سوالات و منابع پاسخ گویی مورد نظراست .الگوی مطرح درشیوه روایی استفاده از الگوی خط سیرادبی است .
میتوان از منابع زیر برای نوشتن گزارش تحقیق استفاده کرد .
✔ کتاب
✔ مقالات روزنامه ها و مجلات
✔ پایگاه های اینترنت
✔ مدارک مستند
✔ مصاحبه های شخصی
✔ نوشتن عبارت های کانونی
✔ عبارت کانونی ، جمله ای است که موضوع نوشته را مشخص می کند.دونوع عبارت کانونی وجود دارد .
✔ عبارت مبتنی برموضوع : اینگونه عبارات در مقالات روایی و توضیحی و گزارشات تحقیق بکار می روند
✔ عبارت مبتنی برنظریه :اینگونه عبارت در مقالات ایجابی به کار می روند .
✔ عبارت مبتنی برموضوع با ذکر عنوان ، به افضای بخش خاصی مورد بحث نویسنده می پردازد.
✔ نمونه :گردباد سهمگین ترنین طوفان درطبیعت است .
✔ نوشتن جملات موضوعی :جملات موضوعی ، جملاتی هستند که در طول متن مفاهیم اصلی مورد نظر نویسنده را مشخص می کنند . هر یک از جملات موضوعی مقالات ، یا حاوی نکته خاصی است و یا درخدمت مفهوم اصلی متن قرار می گیرد. به منظور خلق جملات موضوعی :
نکات اصلی مطرح در مقاله را مشخص کنید نکاتی را انتخب کنید که بشود آنها را ازجنبه خاصی توضیح داد
هر یک از نکات اصلی را درقالب یک جمله موضوعی بنویسید.
✔ طرح کلی رئوس کلی نگارش
درنوشتار و مجابی طرح رئوس کلی مطالب می تواند درنگارش تولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجازی مطلب مفید باشد. از الگوی ارائه شده زیردرشروع کار می توانید استفاده کنید.
✔ نوشتن :
با آرامش تمام و تمرکز برروی رئوس طرح کلی خود به سرعت هرچه به ذهنتان می رسد می رسدبنویسید. اولین چرک نویس شما شامل سه بخش می شود :
✔ بخش آغازین :این بخش نظر خواننده را جلب می کند و هسته کانونی بحث شما را مطرح میکند.
✔ بخش میانی :این بخش شامل نقطه نظرات اصلی و جنبه های تکمیلی می شود .
✔ بخش پایانی :نوشته را به سرانجامی اندیشمندانه هدایت میکند.
پاراگراف میانی معرف نکته یا دلیل اصلی نوشته درتولید محتوای الکترونیکی و آموزش مجمازی است . برای نوشتن هریک از پاراگراف های میانی نوشته خود را با یک جمله موضوعی شروع کنید .نکاتی را در تایید جمله خود اضافه کنید از کلمات و عبارات ربطی برای انسجام نظریات استفاده کنید .متن را با جمله اختتامیه به پایان ببرید.طرح رئوس کلی مطالب که دربخش پیش نویس تهیه شده بود دراین بخش به کمک نویسنده می اید .
